Syn Boży jako Wódz zastępów Pańskich rozmawia z Jozuem pod Jerychem, rozmawia z Mojżeszem w gorejącym krzaku, rozmawia z prorokiem Danielem nad rzeką.

Ale nie tylko tu.

Wiemy, że Abraham rozmawiał z Bogiem, Jakub walczył z Bogiem (Rodzaju 32:30).

Z Bogiem rozmawiała Hagar (Rodzaju 16:13).

A przecież wiemy, że Boga nikt nigdy nie widział ani nie słyszał jego głosu.
Boga Ojca oczywiście.

Jana 1:18,
„Boga nikt nigdy nie widział, lecz jednorodzony Bóg, który jest na łonie Ojca, objawił go."

Jana 5:37,
„Ojciec, który Mnie posłał, On dał o Mnie świadectwo.
Nigdy nie słyszeliście ani Jego głosu, ani nie widzieliście Jego oblicza.”

W Starym Testamencie słyszymy dlaczego nikt z ludzi nie mógł oglądać Boga Ojca:

Wyjścia 33:20,
„I znowu rzekł: Nie będziesz mógł oglądać mojego oblicza, gdyż żaden człowiek nie może oglądać mojego oblicza i pozostać przy życiu.”

Boga Ojca nikt z ludzi nigdy nie widział i nie słyszał, ponieważ grzeszny człowiek nie przeżyłby takiego obcowania ze świętym Bogiem.

A jednak byli ludzie w Starym Testamencie, którzy widzieli Boga i rozmawiali z Nim.
Sprzeczność? Absolutnie nie!

My dzisiaj – poza przeciwnikami preegzystencji Pana Jezusa, wiemy, że ci wszyscy rozmawiali z Synem Bożym, który reprezentował Boga Ojca i objawiał go ludziom (Jana 1:18).

Wiemy, że Pan Jezus jest widzialnym obrazem niewidzialnego Boga (Kolosan 1:15)

I odblaskiem jego chwały (Hebrajczyków 1:3).

Pan Jezus występował w Imieniu Boga Ojca w Starym Testamencie.

Wystarczy porównać opis Męża z którym rozmawiał Daniel z opisem Syna Człowieczego z Objawienia.
Jeśli przyjrzymy się relacji Mojżesza z Bogiem – bez trudu zauważymy, że w 33 rozdziale Mojżesz tylko z tyłu może oglądać chwałę Boga, a przecież jak czytamy rozmawiał z Bogiem „twarzą w twarz”:

Wyjścia 33:11,
„A Jahwe rozmawiał z Mojżeszem twarzą w twarz, jak się rozmawia z przyjacielem.”

Z kim zatem jak nie z Synem Bożym (objawiającym i reprezentującym Ojca) mógł rozmawiać twarzą w twarz, a samego Boga Ojca mógł zobaczyć tylko z tyłu i nie mógł oglądać Jego oblicza?

Daniel nad brzegiem Wielkiej Rzeki (Tygrys) widział męza, którego opis znajdujemy w Daniela 10:5–10, który idealnie pokrywa się z opisem osoby Syna Bożego, który podaje Jan w Objawieniu 1:13-18.

Uważny i uczciwy czytelnik na każdym miejscu Starego testamentu rozpozna Osobę Syna Bożego występującego wobec grzesznych ludzi w imieniu Swojego Ojca i naszego Boga.


Marcin Broda

Trwa właśnie Eurocon 2021. Transmisje można oglądać codziennie na kanale YouTube ggwopoland lub na fb Kościoła Misja Łaski w Warszawie. Transmisja jest tez udostępniana na fb JW Pomoc Warszawa. Codziennie godz. 19.00.
Serdecznie zapraszamy!

„Wszyscy zgrzeszyli (...) i są usprawiedliwieni darmo, z łaski jego, przez odkupienie w Chrystusie Jezusie.

Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć, lecz darem łaski Bożej jest żywot wieczny w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.”

List do Rzymian 3,23.24;
List do Rzymian 6,23

Łaska daje – wiara przyjmuje

Kto nie przyjmuje prezentu, pozbawia czegoś siebie samego i lekceważy dawcę. Im bardziej wartościowy podarunek, tym większa strata i większa zniewaga dla tego, kto go ofiaruje. Również Bóg podarował swojego umiłowanego Syna i oferuje nam przez wiarę w Niego uzdrowienie życia i duszy na zawsze. Kto Go odrzuca, powinien zdawać sobie sprawę z tego, jak wiele traci, i z jaką pogardą zostaje potraktowany Bóg i Jego dar. Nic nie może być bardziej brzemienne w skutkach.

Dlaczego więc tak wielu ludzi gardzi tym darem Bożym? Całkiem proste – musieliby zobaczyć siebie w moralnym obrazie, jaki maluje przed nimi Pismo Święte. Biblia mówi, że człowiek stał się martwy „przez upadki i grzechy”. Niewielu jest takich, którzy chcą to zaakceptować. Ludzie wolą Boga „uczynić kłamcą”, któremu nie warto wierzyć (por. Efez. 2,1; 1 Jana 5,10).

Bóg oferuje nam swoje zbawienie, swoją łaskę. Na tę łaskę nie trzeba zasłużyć. Tak jak mówi Pismo jest to wręcz coś, na co nie da się zasłużyć, mianowicie Boży dar.

Podczas gdy niezliczona ilość religii wymaga dobrych uczynków, Ewangelia Jezusa Chrystusa oferuje czystą łaskę i to okazaną właśnie grzesznikom. Jeśli ze szczerym sercem przyznamy się do tego, spełnimy jedyny potrzebny warunek, aby odebrać ten dar łaski. Wyciągnijmy więc z wiarą po niego naszą dłoń!

Dobry Zasiew - 05.03.2021

Czy wierzysz w Syna Człowieczego?

Ewangelia Jana 9,35

Szczera wiara

Linoskoczek zakończył właśnie swój pokaz zapierających dech w piersiach akrobatycznych sztuczek. Nagle spostrzegł wśród widowni małego chłopca, który patrzył na niego w niemym podziwie. Podszedł do niego i zapytał przed całą publicznością: „Widziałeś, jak niosłem po linie tego wielkiego mężczyznę?“. Chłopiec kiwnął potakująco głową. „A czy wierzysz w to, że byłbym w stanie w taki sam sposób przenieść także i ciebie?“ – zapytał. „Pewnie, że mógłby pan to zrobić“ – odpowiedział zapytany – „ten pan był przecież wielki i ciężki, a ja jestem tylko małym chłopcem“. „Dobrze, wejdź więc mi teraz na plecy“. Mówiąc to mężczyzna kucnął na podłodze, aby pomóc chłopcu. „O nie, nie chcę!“ – zawołał malec i czym prędzej zniknął mu z oczu. Wprawdzie wierzył, ale nie chciał ufnie powierzyć się w ręce linoskoczka.

Podobnie wielu ludzi postępuje z Jezusem Chrystusem. W jakiś sposób wierzą w Niego, nie są jednakże gotowi powierzyć Mu swojego życia. Jednak taka wiara, nie jest wiarą w znaczeniu biblijnym.

Prawdziwie wierzyć, oznacza całkowicie oprzeć się na Panu Jezusie i w Jego ręce powierzyć naszą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Powierzyć przeszłość to przyjęcie tego, że poniósł On kiedyś na krzyżu moje grzechy i zgładził je. Powierzyć teraźniejszość oznacza, że jest On teraz każdy dzień przy mnie i ze mną. Natomiast powierzyć przyszłość to zupełna pewność, że On zabierze mnie do nieba, dlatego nie muszę obawiać się nadchodzącego sądu Bożego.

Dobry Zasiew - 11.02.2021

Życie chrześcijańskie całkowicie podległe Chrystusowi - rzeczywistość czy fikcja?
Warte zastanowienia.
Czy wierzysz, ze Chrystus zamieszkuje w Tobie?
Jeśli oddałeś Mu całkowicie swoje życie, to tak właśnie jest.

Słuchaj z nami.
Boże Słowo jest żywe i skuteczne, dotyka i poucza!

Kiedy jest Ci źle, 24 godz/ dobę, dostępny jest Pan nasz. Modlitwa od zaraz. Zacznij teraz.

Pierwszy dzień roku 2021.
Zbawienie jest w Chrystusie. Tylko On jest drogą.
Co się dzieje, gdy zostajesz zbawiony/a?

Nasza prośba na nowy rok - przeanalizuj poniższe wersety.
Serdecznie pozdrawiamy!

Kochani, dziś ostatni dzień roku 2020. Życzymy Wam, aby każda chwila nowego roku 2021 spędzona była razem z Panem Jezusem. Bóg uwalnia od strachu i wszystkich trwóg. To rzeczywistość, nie teoria. Każdy może to sprawdzić. Niech Was Bóg błogosławi!
Światło Pana niech Was rozświetla i rozwesela każdego dnia roku 2021!

Porównajcie wypowiedz ze Strażnicy z Biblią. Kto nas wysłuchuje? 1 Jana 5,14 wskazuje na Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, dlaczego wiec SJ powołując się na ten werset jednocześnie przeinaczają jego znaczenie?
Odpowiedz jest jedna - służą innemu panu.

Przeczytajcie jeszcze raz fragment z 1 Listu Jana, 5 rozdział w przekładzie Warszawsko-Praskim:
„12) Ten, kto posiada Syna, posiada także życie, a kto nie ma Syna Bożego, w tym nie ma również życia. (13) Napisałem o tym wszystkim do was, którzy wierzycie w imię Syna Bożego, abyście wiedzieli, że macie życie wieczne. (14) Ufność zaś, jaką w Nim pokładamy, rodzi się z przekonania, że wysłuchuje On wszystkie nasze prośby, jeśli tylko zgodne są z Jego wolą. (15) Jeżeli zaś jesteśmy pewni, że wysłuchuje nas, gdy zwracamy się doń z jakąś prośbą, to możemy być również pewni, że uzyskamy to, o co prosimy.”
Czy to jest jasne?
Teraz przeczytajcie, co mówi Strażnica. To nie jest to samo...

Całe przesłanie Pisma Świętego jest o wybawienie ludzkości i cała posługa Pana Jezusa była nastawiona w kierunku zbawienia człowieka i na to był przygotowany przed założeniem świata. Wszystkie proroctwa Starego Przymierza o tym świadczyły, że JHWH przyjdzie z Syjonu i zbawi swój lud. Świadkowie piszą w tym komentarzu ze Strażnicy: Czy to że umrze jak przestępca, nie przyniesie to hańby Jehowie. Co za brednie! Przecież proroctwa o tym świadczą, że Mesjasz musi wiele wycierpieć zanim będzie podniesiony do chwały. Proroctwa mówią także, że umrze jak przestępca. Pismo Święte nic nie mówi o przynoszeniu hańby Jehowie i sam Pan Jezus nigdy nie przyznawał się, że Jego Ojciec to Jehowa ani też nie używał tego slowa w swoich modlitwach. Pan przeżywał tę udrękę, bo miał być aresztowany i w straszliwy sposób umrzeć, biorąc na siebie wszystkie nasze grzechy. Wiedział że to będzie jedyna chwila gdy będzie oddalony od swego Ojca, gdy wziął na swoje barki grzechy wszystkich. To było straszne brzemię i jak każdy człowiek przeżywał to co miało Go spotkać. Następne co piszą świadkowie Strażnicy, że zdawał sobie sprawę że od dochowania wierności zależało jego życie wieczne. Ludzie! Ileż trzeba mieć złej woli, by takie coś napisać, to jest herezją co oni tu wysmarowali. Pan Jezus rzekł: „Ja Jestem dobrym pasterzem, pasterz kładzie życie za swoje owce . Nikt mi życia nie zabiera ja sam kładę życie życie za swoje owce, mam moc aby to życie położyć i mam moc aby to życie odzyskać, bo taki rozkaz otrzymałem od Ojca.” W innym miejscu Ewangeli Jana, Pan powiedział: „mój Ojciec ma życie sam w sobie tak i dał aby Syn miał życie sam w sobie”. Apostoł Piotr w swym pierwszym kazaniu w czasie zesłania Ducha Świętego zawołał do zgromadzonych Żydów: „Zabiliście Dawcę Życia”. Co za ironia ze strony wydawców strażnicy, by taki tekst wydrukować. Pan Jezus, który wszystko stworzył, dał życie wszystkiemu co istnieje, który ma życie sam w sobie, obawiał się, że od dochowania wierności będzie zależało jego życie wieczne... Widać doskonale, pod czyim wpływem są wydawcy Strażnicy produkując kłamstwa o Panu Jezusie.

Jerzy Startek

SZACUNEK DLA JEZUSA CHRYSTUSA - Tylko, czy to wystarczy...?

Ostatnio dla wielu społeczności wyznaniowych i grup chrześcijan poważnym problemem stała się forma stosunku do Pana Jezusa Chrystusa.
Czy Zbawicielowi należy się „cześć i chwała”, czy tylko szacunek?
Wiele społeczności uważa, że cześć i chwała, i uwielbienie należą się tylko Bogu Ojcu, a Chrystusowi wystarczy tylko nasz szacunek.

Smutne, ale również coraz więcej chrześcijan – podających się za biblijnych - ma ten sam problem. Nawet członkowie rzeczywiście biblijnie wierzących społeczności coraz częściej mają problem ze zrozumieniem, a przede wszystkim uznaniem Pana Jezusa Chrystusa za godnego czci i chwały; ale i przenoszą swoje poglądy do swoich społeczności.

Niepokojące jest, że znajdują posłuch ale i przyzwolenie dla głoszenia takich tez (gdyż trudno to nazwać jednak naukami).
Smutne, że nie dostrzega się tego zakwasu wkradającego się do nauk i zasad Społeczności i skażającego czystość nauk.

Czy rzeczywiście Cześć, Chwała i Uwielbienie należą się tylko Bogu Ojcu, a nie Zbawicielowi, czy taki pogląd rzeczywiście jest zgodny z prawdą ale i czy jest chrześcijański?

Skąd bierze się takie przekonanie?

Niektóre społeczności uważają że ich wyznawcy nie są godni Jezusa Chrystusa, że nie są godni dziecięctwa Bożego a w konsekwencji – nie są godni Zbawienia.
W miejsce zdrowej nauki wprowadza się tu hipotezy o „dwóch nadziejach zbawienia”, o nadziei ziemskiej życia wiecznego na tej ziemi.
W konsekwencji prowadzi do pomniejszenia znaczenia Ofiary Chrystusa i praktycznie do odrzucenia tej Zbawiennej Ofiary przez wyznawców takich społeczności.
Oczywiście – drugim celem takich „nauk” jest wywyższenie roli i znaczenia przywódców i kierownictw takich społeczności.
Do tego stopnia, że przywódcy tych społeczności przywłaszczają sobie rolę jedynych pośredników między Bogiem a resztą wyznawców.
Nic więc dziwnego, że skoro przypisują sobie rolę Chrystusa, Jedynego Pośrednika między Bogiem a ludźmi, jedynego Zbawiciela – konsekwentnie pomniejszają rolę Pana Jezusa, ale i Jego chwałę.

Z kolei zamiast Jednego Jedynego Pośrednika między Bogiem a ludźmi – Jezusa Chrystusa wprowadza się całe rzesze innych pośredników, tzw. świętych, czy namaszczonych, którzy mają „prowadzić” ludzi do Boga, a nieraz nawet pośredniczyć między ludźmi a samym Zbawicielem.

Jedni twierdzą, że Jezus był zwykłym aniołem, czemu już zaprzeczają słowa ap Pawła: „Do którego bowiem z aniołów powiedział kiedykolwiek: Ty jesteś moim Synem, Jam Cię dziś zrodził? I znowu: Ja będę Mu Ojcem, a On będzie Mi Synem.” (Hbr 1:5).

Jeszcze inni precyzują, że Jezus Chrystus to archanioł Michał. Niestety i taka teoria znajduje swoje kategoryczne zaprzeczenie w Słowie Bożym, które znajdujemy w słowach z proroctwa Daniela w których Jezus sam mówi Danielowi o Michale, co logicznie zaprzecza aby byli tą samą osobą „oto Michał, pierwszy z książąt, przybył, aby mi pomóc.” (Dan. 10:13); „Nie ma nikogo, kto by mnie wspierał przeciw nim, jak tylko Michał, wasz książę.” (Dan. 10:21).

Takie nauki, poprzez ludzi słabych w wierze przenikają do społeczności biblijnie wierzących chrześcijan i jeśli nie spotykają się ze zdecydowaną reakcją i przeciwdziałaniem – stopniowo kruszą skałę na której zbudowana jest społeczność, skażają i wypaczają jej biblijne nauki.

Tacy ludzie coraz częściej, głośniej i otwarcie głoszą: „Tylko Bogu Ojcu cześć i chwała!”, „Tylko Bogu Jahwe albo Jehowie wszelka cześć i chwała!.

I – niewątpliwie – Bogu Ojcu wszelka cześć i chwała i uwielbienie! Tak, tak, tak. – Ale czy tylko Bogu Ojcu, czy rzeczywiście taka jest wola Boga Ojca?

Można by w tym temacie napisać niejedną książkę, niejedno wypracowanie, ale moim zdaniem, nauki Słowa Bożego są tak oczywiste i jednoznaczne w tej kwestii, że opre się tylko na kilku, ale jakże oczywistych „dowodach” czci i chwały należnej Chrystusowi:

1 Piotra 2:17,
„Wszystkich szanujcie, braci miłujcie, Boga się bójcie, czcijcie króla!”

Słowo Boże nakazuje – „Wszystkich miłujcie, wszystkich szanujcie” (por. Kapłańska 19:18,34; Mateusza 19:19; 22:39; Rzymian 13:19; 1 Koryntian 12:22,26 itp. itd.).

Obowiązkiem dziecka Bożego, obowiązkiem chrześcijanina jest miłować i szanować wszystkich ludzi („jak siebie samego”).

Czy Zbawicielowi Świata też wystarczy tylko okazać taki szacunek?

Czy Synowi Boga wystarczy okazać szacunek?

Czy Ten, który oddał za nas Swoje życie zasługuje tylko na nasz szacunek?

Czy Temu, który za nas przelał Swoją Krew, Który we Własnej Krwi nas oczyścił, i uwolnił od grzechów wystarczy tylko okazać szacunek?

Czy Świętemu Synowi Świętego Boga wystarczy okazać tylko szacunek?

Czy Jezus Chrystus nie zasługuje na cześć, chwałę i uwielbienie?

Czy może nie wolno czci należnej Bogu okazywać Chrystusowi, czy to może wbrew Woli Boga Ojca?

Już w zacytowanym wersecie z Piotra 2:17 czytamy: „czcijcie króla”.
Jakże więc nie okazać czci „Królowi królów i Panu panów”? (Obj. 17:14; 19:16).
Czyż nie tym większa należy Mu się cześć!

W jednym z Bożych Przykazań czytamy: „Czcij ojca swego i matkę swoją!”.

A więc rodzicom (wszak zwykłym ludziom) należy się jednak swych dzieci cześć!
Przypomnijmy sobie jeszcze w tym miejscu słowa naszego Pana:

Mateusza 10:37,
„Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie wart, i kto kocha syna albo córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie wart.”

Jak widzimy Jezus oczekuje od nas większej miłości i większej czci niż każdy ma względem swoich rodziców!

A czy Bóg Ojciec – rzeczywiście może mieć za złe cześć i chwałę wobec Swego Syna?
Czy w oczach Boga jest to niewłaściwe?
A może wręcz przeciwnie – Może BÓG ŻĄDA od nas CZCI, CHWAŁY I UWIELBIENIA, dla Swojego Jednorodzonego Syna, Zbawiciela świata?

Przyjrzyjmy się, czego uczy Słowo Boże.

Widzimy jak niejednokrotnie, różni ludzie padali na kolana, czy nawet na twarz przed Jezusem Chrystusem – i nie było w tym dla nikogo niczego niestosownego (no może jedynie faryzeusze i uczeni w Piśmie się tym gorszyli).
Jednocześnie słyszymy słowa Piotra zwracającego się do Korneliusza oraz anioła mówiącego do Jana, że nie godzi się przed człowiekiem, ani przed aniołem padać na kolana.

Słowo Boże uczy:

Filipian 2:9,10
„Dlatego też Bóg wywyższył Go ponad wszystko i darował Mu imię, które jest ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zginało się każde kolano w niebie, na ziemi i pod ziemią.”

Oto czego Bóg żąda – abyśmy okazali cześć Jego Synowi, a naszemu Panu i Zbawicielowi!

Hebrajczyków 3:3,
„O tyle nawet większej czci godzien jest od Mojżesza, o ile większą cześć od domu ma jego budowniczy.”

2 Piotra 1:17,
„Otrzymał bowiem od Boga Ojca cześć i chwałę, gdy taki oto głos Go doszedł od wspaniałego Majestatu: To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie.”

Objawienie 5:12,13
„Mówili oni głosem donośnym: 'Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i uwielbienie'. A wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią i na morzu, i wszystko, co w nich przebywa, usłyszałem, jak mówiło: 'Zasiadającemu na tronie i Barankowi uwielbienie i cześć, i chwała, i moc na wieki wieków'.”

Jana 13:31,
„Kiedy on wyszedł, Jezus powiedział: - Teraz Syn Człowieczy został uwielbiony i Bóg został uwielbiony w Nim.”

Jak widzimy, Bóg nie tylko nie sprzeciwia się oddawaniu czci i chwały Chrystusowi, ale wręcz żąda tego od każdego człowieka, a od tych, którzy chcą być Jego dziećmi w szczególności.
Mało tego poprzez cześć, chwalę i uwielbienie, okazywane i oddawane Jezusowi Chrystusowi – właśnie oddajemy cześć i uwielbienie samemu Bogu Ojcu!
Bóg nie oddał Jezusowi Swojej chwały lecz Syn jest współuczestnikiem chwały swego Ojca!

Jaki cel przyświeca tym, którzy odmawiają Chrystusowi czci i chwały?

Można by doszukiwać się różnych celów i intencji. Często jest to własna pycha i próba uzurpowania sobie roli samego Pana.
Często jest to pragnienie władzy.

Ale często jest to zwykłe niezrozumienie. Niezrozumienie Słowa Bożego ale i własnej słabości, własnej bezsilności wobec grzechu.
Wielu ludzi, zwolenników umniejszania chwały Chrystusa Pana nie chce dostrzec własnej słabej, grzesznej natury, własnej bezsilności wobec grzechu i bezwzględnej potrzeby Zbawiciela.
Może wciąż nie potrafią uznać własnej słabości, własnej bezsilności, może wciąż wydaje im się, że sami potrafią poradzić sobie z grzechem, może nie potrafią pogodzić się z tym, że maja inną jednak naturę niż Syn Boży, może wciąż wydaje im się że są bezgrzeszni?...

Można dopatrywać się wielu, wielu przyczyn takiego rozumowania i próby takiego umniejszania Pana Jezusa.
Ale nie ma wątpliwości, komu zależy najbardziej na pomniejszeniu w ludzkich oczach Pana Jezusa, na odebraniu Mu czci, chwały i uwielbienia.
Nie ma wątpliwości kto stoi za takimi „naukami”.

Pamiętajmy, czego Bóg od nas żąda i oczekuje, pamiętajcie na słowa: „aby wszyscy tak czcili Syna, jak czczą Ojca. Kto nie czci Syna, ten nie czci Ojca, który Go posłał” (Jana 5:23).

1 Jana 2:23,
„Każdy, kto nie uznaje Syna, nie ma też i Ojca, kto zaś uznaje Syna, ten ma i Ojca.”

Nie dajmy się zwodzić.
Nie odmawiajcie Jezusowi czci, chwały i uwielbienia! Gdyż tego właśnie żąda od nas sam Bóg Ojciec, a my w ten sposób - odając cześć i chwałę Panu Jezusowi Chrystusowi możemy uczcić samego Boga Ojca.

Tylko w ten sposób możemy przyjść do Ojca...


Marcin Broda

Drogi Świadku Jehowy,

Zastanów się, komu służysz?
Czy Twoje serce lokuje swoje uczucia w organizacji? Jeśli Twoja odpowiedz brzmi „tak”, jesteś na niewłaściwej drodze.

„Gdzie skarb twój, tam serce twoje”.

Skieruj swoje oczy na Chrystusa, w Nim jest wszystko, nic więcej nie potrzebujesz.

Nie oglądają się wstecz.
Patrz na Chrystusa!
On uleczy Twoje rany.